Βαντόμ

I

(Vendôme). Πόλη (18.359 κάτ.) της κεντρικής Γαλλίας στον νομό Λουάρ-ε-Σερ (Loir-et-Cher), στο γεωγραφικό διαμέρισμα του Κέντρου (Centre). Είναι χτισμένη στις όχθες του ποταμού Λουάρ και συνδέεται σιδηροδρομικά με το Παρίσι, στα ΒΑ.

Η Β. βρίσκεται στη θέση της αρχαίας γαλατικής πόλης Βινδόκιο (Vidociurn). Κατά τον 12ο και στις αρχές του 13ου αι. ανήκε στα εδάφη των βασιλιάδων της Αγγλίας, Ριχάρδου του Λεοντόκαρδου και Ιωάννη του Ακτήμονα, ενώ αργότερα βρισκόταν στο επίκεντρο των κατά καιρούς αγγλογαλλικών πολέμων για την κυριαρχία της περιοχής. Από τον 12ο αι., το αβαείο της Αγίας Τριάδας της Β. αποτελούσε σπουδαίο εκκλησιαστικό κέντρο. Κατά τα μέσα του 17ου αι., ο Ερρίκος Δ’ παραχώρησε τη Β. στον νόθο γιο που είχε αποκτήσει με την Γκαμπριέλ ντ’ Εστρέ, Σεζάρ. Ο τελευταίος πήρε τον τίτλο του δούκα της Β. και οι απόγονοί του αποτέλεσαν κλάδο του βασιλικού οίκου των Βουρβόνων. Το 1752, η πόλη προσαρτήθηκε στα εδάφη του γαλλικού στέμματος. Σήμερα, είναι κέντρο της γύρω αγροτικής περιοχής με ελαφριά βιομηχανία και βιοτεχνία. Στην πόλη διασώζονται πολλά μεσαιωνικά μνημεία, ανάμεσα στα οποία συγκαταλέγεται και το αβαείο της Αγίας Τριάδας (12ος αι.), με κωδωνοστάσιο ύψους 80 μ., που θεωρείται ένα από τα ωραιότερα εκκλησιαστικά μνημεία της εποχής. Σώζονται επίσης ερείπια των πύργων του φρουρίου (12ου, 15ου και 16ου αι.), το οποίο κατεδάφισε ο Ερρίκος Β’, το 1589.

ΠλατείαB. (Ρlace Vendôme). Πλατεία του Παρισιού στο κεντρικό τμήμα της πόλης. Ο χώρος της διαμορφώθηκε από τον Μανσάρ μεταξύ 1699 και 1701, κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Λουδοβίκου Δ’, προς τιμήν του οποίου ονομάστηκε Πλατεία του Λουδοβίκου του Μεγάλου. Στο κέντρο της στήθηκε, το 1699, άγαλμα που παρίστανε τον βασιλιά έφιππο. Η πλατεία μετονομάστηκε σε Πλατεία των Λογχοφόρων μετά τη Γαλλική επανάσταση και το 1792 ο επαναστατημένος λαός γκρέμισε τον βασιλικό ανδριάντα. Το μεταγενέστερο όνομα της πλατείας οφείλεται στο μέγαρο της οικογένειας Β. που υπήρχε παλαιότερα στην περιοχή. Σήμερα, η πλατεία ανήκει στο πρώτο διοικητικό διαμέρισμα του Παρισιού.

Πέτρινη στήλη Β. Κολόνα με ορειχάλκινο ανάγλυφο περίβλημα, η οποία στήθηκε στο κέντρο της Πλατείας Β. του Παρισιού το 1810, από τον Μ. Ναπολέοντα, σε ανάμνηση των νικών της Μεγάλης Στρατιάς κατά την εκστρατεία του 1805. Το στήσιμό της πραγματοποιήθηκε κατά την περίοδο 1806-10. Είχε ύψος 43,5 μ., διάμετρο 3,9 μ. και ήταν επενδεδυμένη με 378 ορειχάλκινες πλάκες, τοποθετημένες σπειροειδώς, στις οποίες υπήρχαν ανάγλυφες αναπαραστάσεις των πολεμικών γεγονότων της περιόδου 1805-7. Στο εσωτερικό της στήλης μία ελικοειδής σκάλα οδηγούσε στην κορυφή, όπου το 1812, τοποθετήθηκε ανδριάντας του Ναπολέοντα Α’, ντυμένου με στολή Ρωμαίου αυτοκράτορα, κατασκευασμένος από τον γλύπτη Σοντέ. Για την κατασκευή του ορειχάλκινου περιβλήματος είχε χρησιμοποιηθεί το λιωμένο μέταλλο 1.200 αυστριακών και ρωσικών κανονιών που αποτελούσαν πολεμικά λάφυρα του γαλλικού στρατού. Μετά την παλινόρθωση των Βουρβόνων, ο ανδριάντας του Ναπολέοντα αφαιρέθηκε για να αντικατασταθεί, το 1864, με άλλον του γλύπτη Ντιμόν. Κατά την επανάσταση της παρισινής Κομμούνας το 1871, η στήλη γκρεμίστηκε, ύστερα από πρόταση του ζωγράφου Γκουστάβ Κουρμπέ. Αποκαταστάθηκε τελικά το 1875.

II

(Vendôme). Κλάδος του βασιλικού οίκου των Βουρβόνων, κληρονόμος του τίτλου των Βουρβόνων μετά την αποκλήρωση του στρατάρχη Μονπανσιέ, του συζύγου της δούκισσας Σουζάνας των Βουρβόνων, από τον Φραγκίσκο Α’ (1525). Από τον κλάδο αυτό προέρχονται επτά βασιλιάδες της Γαλλίας, ο Ερρίκος Δ’, ο Λουδοβίκος ΙΓ’, ο Λουδοβίκος ΙΔ’, ο Λουδοβίκος ΙΕ’, ο Λουδοβίκος ΙΣΤ’, ο Λουδοβίκος ΙΗ’ και ο Κάρολος Ι’. Ο οίκος εξέλειπε με τον θάνατο του κόμη ντε Σαμπόρ, που διεκδικούσε τον γαλλικό θρόνο με το όνομα Ερρίκος Ε’.